![Wezuwiusz widziany z Pompejów](/media/lib/449/n-1199896564_629931-6e8ac0b0c76c116f86d22c0d2577324c.jpeg)
Wiemy już, jak długo lawina piroklastyczna zalewała Pompeje
25 marca 2021, 11:49Badania Pompejów nie ograniczają się wyłącznie do odsłaniania kolejnych zabytków i ofiar wybuchu Wezuwiusza. Naukowcy starają się też odtworzyć sekwencję wydarzeń. I tak jak przed dwoma laty dowiedzieliśmy się, że Wezuwiusz zniszczył Pompeje w innym terminie, niż sądzono, tak teraz uczeni określili jak długo trwała lawina piroklastyczna.
![](/media/lib/269/n-trappswiat-172b991a9095f4af60346df529f08808.jpg)
TRAPPIST-1 – obiecujący układ planetarny, cel dla poszukiwaczy życia pozaziemskiego
23 lutego 2017, 08:53Teleskop Kosmiczny Spitzera znalazł pierwszy znany nam system pozasłoneczny, w którym siedem planet wielkości Ziemi okrąża tę samą gwiazdę. Trzy z tych planet znajdują się w ekosferze, czyli w takiej odległości od gwiazdy, która pozwala na istnienie wody w stanie ciekłym na powierzchni planety skalistej
![](/media/lib/115/n-czernobyl-3aa241295a981bd4b162020417fb1e4d.jpg)
Zbadali genetyczne skutki awarii w Czarnobylu
14 maja 2021, 08:30W ostatnim czasie ukazały się dwa istotne badania dotyczące potencjalnych skutków zdrowotnych awarii w Czarnobylu. Autorzy jednego z badań nie znaleźli dowodów na to, by wystawienie na promieniowanie rodziców skutkowało zmianami genetycznymi u dzieci. Z kolei autorzy drugiego ze studiów udokumentowali zmiany genetyczne w guzach nowotworowych u ludzi z nowotworem tarczycy, którzy jako dzieci lub w życiu płodowym zostali wystawieni na promieniowanie z uszkodzonej elektrowni.
![](/media/lib/281/n-laser-b468ddfc4a4168525ca14432e9948766.jpg)
Niemcy i Amerykanie zbudowali „najostrzejszy” laser w historii
5 lipca 2017, 12:36Teoretycznie rzecz ujmując laser generuje światło w jednym kolorze, zatem o jednej długości fali. Jednak nikt nigdy nie stworzył takiego idealnego lasera, a urządzenia te emitują światło o pewnym zakresie długości fali. Badacze z niemieckiego Physikalish-Technische Bundesanstalt (PTB) i amerykańskiego JILA – instytutu założonego wspólnie przez Narodowy Instytut Standardów i Technologii oraz University of Colorado-Boulder – zbudowali właśnie „najostrzejszy” laser na świecie
![](/media/lib/470/n-zmiennofazowa-aaf12acf37a4f94693892a6bff4f4308.jpg)
Pamięci zmiennofazowe mogą w końcu trafić w nasze ręce
11 września 2021, 07:18Inżynierowie od dziesięcioleci szukają coraz szybciej działających i coraz bardziej efektywnych pod względem energetycznym układów pamięci. Jedną z najbardziej obiecujących technologii są pamięci zmiennofazowe. Układy takie działają tysiące razy szybciej niż dyski twarde. Są jednak bardzo energochłonne.
![](/media/lib/289/n-berkel-84ea0631c85122ac3f7dd0ff41f3b71c.jpg)
Najcięższe z pierwiastków wolą teorię względności od mechaniki kwantowej
4 października 2017, 09:29Seria skomplikowanych badań i eksperymentów, podczas których pod lupę wzięto jedne z najmniej zbadanych pierwiastków tablicy okresowej, przewraca do góry nogami dotychczasowe prawdy naukowe. Badacze z Florida State University donoszą, że prawa mechaniki kwantowej w niewystarczający sposób wyjaśniają zachowanie najcięższych i najrzadszych ze znanych pierwiastków
![](/media/lib/429/n-czarnedziury-090881ea6b91090be930b553da603667.jpg)
Dwie supermasywne czarne dziury krążą wokół siebie w centrum kwazaru
25 lutego 2022, 10:19W odległości 9 miliardów lat świetlnych od Ziemi dwie supermasywne czarne dziury okrążają się co 2 lata. Masa każdej z nich jest setki milionów razy większa niż masa Słońca, a dzieli je odległość zaledwie 50 razy większa niż dystans pomiędzy Plutonem z Słońcem. Gdy za 10 000 lat obie czarne dziury się połączą, dojdzie do gigantycznej kolizji, która wstrząśnie czasoprzestrzenią i wyśle przez wszechświat fale grawitacyjne.
![](/media/lib/88/n-delfin-c969bc15ab28b28db2a565b0b0b305d6.jpg)
Delfiny nabywają samoświadomość szybciej niż ludzie
11 stycznia 2018, 10:50Delfiny butlonose szybciej niż ludzie i szympansy nabywają samoświadomości. Tradycyjnym testem, wskazującym na istnienie samoświadomości, jest test rozpoznawania się w lustrze. Dotychczas wiadomo, że samych siebie rozpoznać w lustrze potrafią ludzie, delfiny, wielkie małpy, słonie oraz sroki. Teraz okazało się, że delfiny stają się świadome samych siebie szybciej niż ludzie.
![](/media/lib/558/n-bonczarowska-f79e4542811de760696e2a4fc71d0817.jpg)
Bakteria dżumy stała się w XIX wieku bardziej zjadliwa. Niedługo potem zabiła 15 milionów osób
9 sierpnia 2023, 11:10Dżuma trapi ludzkość od 5000 lat. W tym czasie wywołująca ją Yersinia pestis ulegała wielokrotnym zmianom, zyskując i tracąc geny. Około 1500 lat temu, niedługo przed jedną z największych pandemii – dżumą Justyniana – Y. pestis stała się bardziej niebezpieczna. Teraz dowiadujemy się, że ostatnio bakteria dodatkowo zyskała na zjadliwości. Pomiędzy wielkimi pandemiami średniowiecza, a pandemią, która w XIX i XX wieku zabiła około 15 milionów ludzi, Y. pestis została wzbogacona o nowy niebezpieczny element genetyczny.
![](/media/lib/299/n-epapieros-1782bd38027fb96a7be077da140e433e.jpg)
Nikotyna w e-papierosach uszkadza DNA i może prowadzić do nowotworów
30 stycznia 2018, 13:26Zawarta w e-papierosach nikotyna uszkadza DNA w sposób, który może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów, donoszą autorzy najnowszych badań przeprowadzonych na myszach. Profesor Moon-shong Tang z Wydziału Medycyny Uniwersytetu Nowojorskiego informuje, że uszkodzeniom ulega zarówno DNA jak i mechanizm odpowiedzialny za jego naprawę, co zwiększa ryzyko mutacji komórek i nowotworzenia